woensdag 24 maart 2021

Oma's jam







Opgeslagen in de kamertjes van mijn brein ontstaat een leven aan herinneringen. Ik hou ervan om erdoorheen te wandelen. Ik hou van onthouden. Maar ik hou nog meer van de verrassing van een teruggevonden herinnering. Iets wat je vergeten was, wat terugkomt bij je doordat de deur naar die kamer in je brein ineens wordt geopend door een geluid, een gevoel of een smaak. Eten is bij mij verbonden aan herinneringen. In 'When live gives you lemons...' schreef ik er al eens over. Ik verbind smaak aan een moment en hoop daardoor altijd de weg terug te kunnen vinden naar dat moment. 

Mijn oma is afgelopen week overleden. Ze dwaalde al een paar jaar door de tijd heen. Ze leed aan dementie. Met haar 97 (bijna 98!) jaren aan herinneringen. Ik kan me niet eens voorstellen hoeveel herinneringen dat zijn. Ze haalde ze door elkaar. De tijd ertussen bestond niet meer. Ze sprak over haar vader alsof hij elk moment binnen kon komen wandelen. En ze herhaalde vaak wat ze al gezegd had. Maar dat was niet erg. Als je meer dan 40 jaar een oma mag hebben, dan is de band sterk genoeg om voorbij de herkenning te komen. Dan maakt je naam niet veel meer uit, maar de liefde blijft. Dat geeft genoeg band om elkaar gerust te kunnen stellen. Ik vond het fijn om, als ik haar zag, zo dicht als mogelijk bij haar te zitten, zodat ik haar energie kon voelen en zij die van mij. Dat opende meer dan eens de paden naar haar geheugen en zorgde soms nog voor herkenning. Dan was ze weer even oma. 

Ze was altijd een oma zoals je hoopt dat een oma is. We gingen er vaak logeren. Het liefst met zoveel mogelijk nichtjes en neefjes tegelijk! Dat moet eigenlijk best een klus geweest zijn: 7 kleinkinderen in huis! Met z'n allen zonnen op het balkon, grote pannen vol macaroni met ham en kaas, kijken naar 'Zeg eens A' en 'Ha, die pa!', toegestopte rolletjes snoep in de keuken en de enorme bedbank die met man en macht werd omgetoverd tot groot bed. Vrijdag was visdag, want oma was geboren op Scheveningen. Op zondagen ging mijn oma vaak naar haar moeder. Als we geluk hadden mochten we mee. Niet die hele bende van 7, maar alleen als we er 'los' logeerden. 'Oude oma' zat ook in een tehuis, want zij was al vroeg gaan dementeren. Dat begon al toen ze in de 60 was. Bij het naar binnen gaan van het tehuis riep oma altijd "Let op dat die ene niet ontsnapt!" en opa vertelde de man die permanent in de gang naast een verwarmingsbuis stond te wachten dat de bus bijna zou komen. Bizarre herinneringen! Mijn overgrootoma sprak al niet meer toen ik in die jaren meeging. Ik herinner me dat mijn oma en opa altijd liefdevol tegen haar spraken. Soms namen we haar mee naar buiten in de rolstoel. Op avontuur door de duinen achter het huis. Mijn overgrootoma is 96 jaar oud geworden. De familiegenenpoel laat vrouwen in onze familie dus behoorlijk oud worden, maar soms dus ook vergeetachtig. 

Als ik aan mijn oma denk, denk ik direct aan de witte bolletjes met jam die ze altijd maakte als we kwamen logeren. Zwarte bessenjam in mijn herinnering (bramenjam in de herinnering van mijn zusje). Zoet als herinnering aan de liefste oma. Ik hoop dat ik mijn leven lang aan haar kan blijven denken zodra ik de smaak van bessenjam proef.










 

woensdag 17 maart 2021

Deeg, room & Wodka




Ik weet niet eens meer precies wanneer ik voor het eerst een recept las van Olia Hercules, maar haar kookboeken vol Oekraïense recepten deden mij meteen de keuken in snellen! Haar recepten en verhalen over het land van haar jeugd, haar moeder, haar oma's; ze nemen je als het ware mee op reis. En dat is precies wat op dit moment zo welkom is. Kunnen wegdromen in een ander verhaal. De Oekraïense keuken is een keuken naar mijn hart! Deeg, room & Wodka... wat wil een mens nog meer?




Aan het begin van de zomer lag haar 'Mamoesjka' op mijn deurmat. Dat kookboek ging mee in de koffer naar Frankrijk. En in de winter kreeg ik haar 'Summer kitchens'; een kookboek waarin ze op zoek gaat naar de Oekraïense traditie van speciale zomerkeukens (kleine huisjes, meestal losstaand van het gewone huis) waar de hele zomer gerechten worden bereid, groenten en fruit worden geweckt en gedroogd. 

In haar Mamoesjka kookboek staat een recept voor Piroshki: Oekraïense gevulde broodjes. Piroshki! Daar had ik al over gefantaseerd sinds de eerste keer dat ik die term hoorde, zo'n 20 jaar geleden. Ik volgde toen een taalcursus Iwriet (Hebreeuws), zodat ik in Israël (waar ik dat jaar heen wilde gaan) mij in ieder geval een beetje zou kunnen redden. In mijn stuk over Krantz cake schreef ik daar al eens eerder over. Ergens helemaal de taal niet kunnen spreken lijkt mij heel ingewikkeld en ik hou van talen, dus daar duik ik graag in! In een van de eerste lessen werd er gesproken over 'Piroshki we Wodka'. De Russische emigranten die naar Israël waren geëmigreerd, hadden veel van hun tradities meegenomen naar hun nieuwe land. Zo ook de gevulde broodjes (een soort pasteitjes) die ze aten bij een glas Wodka. Ik kon alleen nog maar aan die broodjes denken en sloeg de rest van de les niks meer op! Ook toen was ik al een foodie avant la lettre:) 

Die broodjes kon ik nu eindelijk eens uitproberen! Ze worden gemaakt met een mooi gistdeeg en kunnen eigenlijk gevuld worden met van alles. Ik vulde ze met de traditionele vulling zoals Olia Hercules ze het liefst eet. Eén variant met een vulling van ei, lente-ui en dille. En een andere variant met een vulling van aardappelpuree en gebakken sjalotjes. De gevulde deegpakketjes bak je in zeer hete zonnebloemolie. Ze zetten uit in de pan, dus na het bakken had ik een mooie stapel Piroshki! 








Wij aten de Piroshki tijdens een borrel. Dit jaar borrelen we bijna elke vrijdag. Gewoon met z'n vieren op dit moment, omdat er niet veel anders kan. Qualitytime, het liefst zonder telefoons en met heel veel lekker eten! Een van de lievelingsmomenten van de week! Maar als we weer eens kunnen borrelen met een groep familie en vrienden zijn deze broodjes ook ideaal om op tafel te toveren! 

Onze Oekraïens/Russische borrel bestond verder uit: gevulde eieren, blini's met zalm & radijs, een zelfgemaakt knoflookbrood (ook naar een recept van Olia Hercules) en natuurlijk... Wodka! Voor de recepten verwijs ik deze keer naar de mooie boeken van Olia Hercules! Mijn eigen super makkelijke Roze Wodka-cocktail deel ik hieronder met jullie! Vnash zdrov'yne! Proost!















Recept: Zoete roze Wodka-cocktail (alleen voor de volwassenen natuurlijk!)
Ingrediënten:
Wodka (flink gekoeld, dan wordt de drank fijn stroperig)
Bietensap (bijvoorbeeld bietensap van het merk 'Puur')
Cassis siroop (gewoon zoete aanmaak siroop)
Mooie glazen
Eventueel: ijsblokjes

1. Vul de glazen voor 1/3e met bietensap.
2. Schenk er een klein scheutje cassis siroop in.
3. Daarbovenop ongeveer 2/3e wodka.
4. Eventueel kun je ijsblokjes toevoegen.

Dit recept gaat zoals je hierboven ziet vooral op gevoel: wil je 'm zoeter en minder sterk: voeg dan meer bietensap en siroop toe!