woensdag 24 maart 2021

Oma's jam







Opgeslagen in de kamertjes van mijn brein ontstaat een leven aan herinneringen. Ik hou ervan om erdoorheen te wandelen. Ik hou van onthouden. Maar ik hou nog meer van de verrassing van een teruggevonden herinnering. Iets wat je vergeten was, wat terugkomt bij je doordat de deur naar die kamer in je brein ineens wordt geopend door een geluid, een gevoel of een smaak. Eten is bij mij verbonden aan herinneringen. In 'When live gives you lemons...' schreef ik er al eens over. Ik verbind smaak aan een moment en hoop daardoor altijd de weg terug te kunnen vinden naar dat moment. 

Mijn oma is afgelopen week overleden. Ze dwaalde al een paar jaar door de tijd heen. Ze leed aan dementie. Met haar 97 (bijna 98!) jaren aan herinneringen. Ik kan me niet eens voorstellen hoeveel herinneringen dat zijn. Ze haalde ze door elkaar. De tijd ertussen bestond niet meer. Ze sprak over haar vader alsof hij elk moment binnen kon komen wandelen. En ze herhaalde vaak wat ze al gezegd had. Maar dat was niet erg. Als je meer dan 40 jaar een oma mag hebben, dan is de band sterk genoeg om voorbij de herkenning te komen. Dan maakt je naam niet veel meer uit, maar de liefde blijft. Dat geeft genoeg band om elkaar gerust te kunnen stellen. Ik vond het fijn om, als ik haar zag, zo dicht als mogelijk bij haar te zitten, zodat ik haar energie kon voelen en zij die van mij. Dat opende meer dan eens de paden naar haar geheugen en zorgde soms nog voor herkenning. Dan was ze weer even oma. 

Ze was altijd een oma zoals je hoopt dat een oma is. We gingen er vaak logeren. Het liefst met zoveel mogelijk nichtjes en neefjes tegelijk! Dat moet eigenlijk best een klus geweest zijn: 7 kleinkinderen in huis! Met z'n allen zonnen op het balkon, grote pannen vol macaroni met ham en kaas, kijken naar 'Zeg eens A' en 'Ha, die pa!', toegestopte rolletjes snoep in de keuken en de enorme bedbank die met man en macht werd omgetoverd tot groot bed. Vrijdag was visdag, want oma was geboren op Scheveningen. Op zondagen ging mijn oma vaak naar haar moeder. Als we geluk hadden mochten we mee. Niet die hele bende van 7, maar alleen als we er 'los' logeerden. 'Oude oma' zat ook in een tehuis, want zij was al vroeg gaan dementeren. Dat begon al toen ze in de 60 was. Bij het naar binnen gaan van het tehuis riep oma altijd "Let op dat die ene niet ontsnapt!" en opa vertelde de man die permanent in de gang naast een verwarmingsbuis stond te wachten dat de bus bijna zou komen. Bizarre herinneringen! Mijn overgrootoma sprak al niet meer toen ik in die jaren meeging. Ik herinner me dat mijn oma en opa altijd liefdevol tegen haar spraken. Soms namen we haar mee naar buiten in de rolstoel. Op avontuur door de duinen achter het huis. Mijn overgrootoma is 96 jaar oud geworden. De familiegenenpoel laat vrouwen in onze familie dus behoorlijk oud worden, maar soms dus ook vergeetachtig. 

Als ik aan mijn oma denk, denk ik direct aan de witte bolletjes met jam die ze altijd maakte als we kwamen logeren. Zwarte bessenjam in mijn herinnering (bramenjam in de herinnering van mijn zusje). Zoet als herinnering aan de liefste oma. Ik hoop dat ik mijn leven lang aan haar kan blijven denken zodra ik de smaak van bessenjam proef.